Abstract


Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Dinleme Stratejilerine Dayalı Etkinliklerin Öğrenci Görüşlerinden Hareketle Değerlendirilmesi

Dinleme, bireyin hem dış dünyayla bağlantı kurmasını sağlayan hem de anlama ve anlatma becerilerini besleyen bir eylemdir. Dinleme becerisi, konuşma ve yazma becerileri başta olmak üzere diğer beceri alanlarından beslenerek gelişir ve en az okuma becerisi kadar önem taşımaktadır. Bu nedenle dinleme öğretimi; bireysel ve çevresel etkenlerin neden olabileceği her türlü durumun dikkate alınarak planlandığı, bilinçli ve kasıtlı öğrenme yaşantılarıdır. Dinleme öğretiminin verimli şekilde gerçekleşmesi, dinleme becerisini olumlu yönde geliştirecektir. Dinleme öğretiminin her aşaması kendi içerisinde önemli süreçlere sahiptir. Dinleme sürecinin öncesi, sırası ve sonunda yapılacak etkinliklerle Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin dinleme becerilerini geliştirmek mümkündür. Bu doğrultuda araştırmanın amacı, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde dinleme stratejilerine dayalı etkinliklerle gerçekleştirilen öğretim sürecinin öğrenci görüşlerinden hareketle değerlendirilmesidir. Ankara’da bulunan bir yükseköğretim kurumunun dil uygulama ve araştırma merkezinde Türkçe öğrenen ve B1 düzeyinde bulunan 26 öğrenci, araştırmanın çalışma grubu olarak seçilmiştir. Öğrencilerle sekiz hafta boyunca gerçekleştirilen strateji öğretimine dayalı dinleme etkinliklerinin ardından bireysel yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler daha sonra içerik analizi kullanılarak yorumlanmaya hazır duruma getirilmiştir. Bulgulardan hareketle çalışma grubunda bulunan öğrencilerden büyük bir kısmının (n=24) dinleme stratejileriyle yapılan öğretim süreci hakkında olumlu görüş geliştirdiği; not alma (n=4), tartışma (n=4), anahtar kelimelerle çalışma (n=4), başlık bulma (n=1), oyunlaştırma (n=1), teknoloji kullanımı (n=1) stratejilerinin en çok vurgulanan stratejiler olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bunlarla beraber öğrencilerin strateji kullanımıyla beraber yalnızca dinleme becerileri değil diğer becerilerinin de geliştiğini ifade etmiş olmaları ve öğrendikleri stratejileri daha sonra da kullanacaklarını belirtmeleri araştırmanın önemli sonuçları arasında yer almaktadır. Sonuç olarak, dinleme stratejilerinin öğretimine dayalı sürecin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen bireylerde olumlu iz bıraktığı görülmüş ve bu doğrultuda çeşitli önerilere yer verilmiştir.



Keywords

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, dinleme becerisi, dinleme stratejileri, dinleme etkinlikleri, strateji öğretimi.


Kaynakça